3.7 Cam Tri – Penderfynu a ddylid ymdrin â’r achos gan y Gyfadran/yr Ysgol neu gan Arweinydd Uniondeb Academaidd y Brifysgol/ Bwyllgor Ymchwilio
Os bydd Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf y Gyfadran/yr Ysgol yn penderfynu bod achos prima facie o gamymddygiad academaidd, yna bydd yn penderfynu a ellir ymdrin â’r achos ar lefel y Gyfadran/yr Ysgol neu a ddylid ei gyfeirio at sylw Arweinydd Uniondeb Academaidd y Brifysgol.
Dylai Cyfadrannau/Ysgolion hefyd archwilio unrhyw waith arall a gyflwynwyd o'r blaen gan y myfyriwr, (gan gynnwys gwaith a gyflwynwyd mewn Ysgolion neu feysydd pwnc eraill lle y mae’r myfyriwr wedi dilyn modiwlau), am enghreifftiau posibl eraill o gamymddygiad academaidd.
Bydd tîm cymorth y Gyfadran/yr Ysgol yn cysylltu â'r Gwasanaethau Addysg i egluro a oes gan y myfyriwr unrhyw dramgwyddau blaenorol o gamymddygiad academaidd.
Fel arfer, ni fydd y Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf yn cael ei hysbysu am unrhyw honiadau a gadarnhawyd o'r blaen o gamymddygiad academaidd cyn dod i'w ddyfarniad ar yr honiad dan sylw. Fodd bynnag, dylid dweud wrth yr Ail Swyddog Uniondeb Academaidd cyn penderfynu ar y gosb mewn achosion priodol.
Bydd yr achosion canlynol fel arfer yn cael eu trin ar lefel y Gyfadran/yr Ysgol:
- Llên-ladrata: pob achos cyntaf ac ail achos myfyrwyr a addysgir;
- Cydgynllwynio: pob achos cyntaf ac ail achos myfyrwyr a addysgir;
- Mae ffugio canlyniadau gwaith labordy, gwaith maes, neu unrhyw waith arall sy'n casglu ac yn dadansoddi data yn gamymddygiad academaidd hefyd.
Sylwer: Ymdrinnir â'r holl ail achosion myfyrwyr a addysgir sy'n ymwneud â llên-ladrad/cydgynllwynio ar lefel Ysgol, waeth beth fo natur yr achos cyntaf.
Yn achos tramgwydd pellach o lên-ladrad neu gydgynllwynio, bydd Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/yr Ysgol yn ystyried a yw'r achos o natur ddifrifol (h.y. a yw rhan sylweddol o'r asesiad wedi'i llên-ladrata neu a oes cydgynllwynio o bwys wedi bod). Dylai Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf y Gyfadran/yr Ysgol ystyried y canlynol wrth benderfynu a fyddai'n fwy priodol ymdrin â'r achos ar lefel y Gyfadran/yr Ysgol (yn unol â Chamau Pedwar i Chwech isod), neu gyfeirio'r achos at Arweinydd
Uniondeb Academaidd y Brifysgol:
- Swm y gwaith yr effeithiwyd arno;
- Pwysiad y gwaith cwrs yn y modiwl;
- Difrifoldeb y drosedd;
- Cyfanswm nifer y credydau a effeithiwyd;
- Lefel yr astudiaeth.
Yn gyntaf, dylai Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/yr Ysgol ystyried y cyfarwyddyd a geir yng Nghôd Ymarfer y Brifysgol ar Gamymddygiad Academaidd, ond caiff geisio cyngor ychwanegol gan y Gwasanaethau Addysg neu Arweinydd Uniondeb Academaidd y Brifysgol i benderfynu a ddylai'r Gyfadran/yr Ysgol ymdrin â'r achos, neu a ddylid ei gyfeirio at sylw Pwyllgor Ymchwilio'r Brifysgol.
3.8 Camymddygiad academaidd sy'n ymwneud â chomisiynu
Ni chaiff achosion o'r fath eu hystyried ar lefel y Gyfadran/yr Ysgol a dylid eu hanfon at Arweinydd Uniondeb Academaidd y Brifysgol (gweler rheoliad 5.0).
Gellir newid cyhuddiad o gomisiynu yn ystod gwrandawiad/ymchwiliad i ganiatáu newid y cyhuddiad yn dramgwydd camymddygiad academaidd o fath arall.
3.9 Cam Pedwar – Ymateb y Myfyriwr i'r Honiad
3.9.1
Os oes achos prima facie o gamymddygiad academaidd yn bodoli ac mae'r Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf yn penderfynu y dylid ymdrin â’r achos ar lefel y Gyfadran/yr Ysgol, dylai'r swyddog (neu ei enwebai) ysgrifennu i roi gwybod i’r myfyriwr dan sylw am yr achos o gamymddygiad academaidd honedig. Yn y llythyr (bydd templed ar ei gyfer ar gael gan y Gwasanaethau Addysg) bydd Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/yr Ysgol naill ai'n gwahodd y myfyriwr i roi sylwadau ysgrifenedig (gan ddefnyddio'r templed Ffurflen Ymateb i Fyfyrwyr) neu wahodd y myfyriwr i gyfweliad. Os bydd y myfyriwr yn nodi nad yw’n dymuno dod i’r cyfweliad, cynhelir y cyfweliad yn ei absenoldeb. Fel arfer, ni chaiff myfyriwr anfon unigolyn arall i'r cyfweliad yn ei absenoldeb oni bai bod Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/yr Ysgol yn awdurdodi hyn cyn y cyfweliad. Os na cheir ymateb gan y myfyriwr, cynhelir yr achos yn ei absenoldeb ar ôl gwneud pob ymdrech resymol i gysylltu â’r myfyriwr. Mewn amgylchiadau eithriadol, gellir gohirio’r cyfweliad unwaith.
3.9.2
Pan wahoddir y myfyriwr i gyfweliad, bydd ganddo'r hawl i ddod â chyfaill neu gydweithiwr (sy'n aelod o'r Brifysgol) i'r cyfweliad, neu gynrychiolydd Undeb y Myfyrwyr. Rôl unrhyw unigolyn sy'n dod gyda'r myfyriwr fydd cefnogi'r myfyriwr hwnnw, ac fel arfer, ni chaniateir iddo ateb cwestiynau ar ran y myfyriwr.
Gall myfyriwr ddod â chyfieithydd gydag ef os teimlir na fydd yn gallu deall y trafodion yn llawn. Cyfrifoldeb y myfyriwr yw trefnu cyfieithydd o’r fath a bydd hefyd yn gyfrifol am ei ffioedd (ac eithrio ar gyfer cyfieithu Cymraeg; gweler isod). Dylai’r myfyriwr roi enw’r cyfieithydd i’r Gyfadran/yr Ysgol cyn y cyfarfod. Rôl y cyfieithydd yw cyfieithu'r ddeialog rhwng y partïon yn unig; ni chaiff ateb cwestiynau ar ran y myfyriwr nac ychwanegu unrhyw sylwadau ei hun, oni bai bod y Cadeirydd yn ei wahodd i wneud hynny.
Bydd myfyriwr sy’n dymuno i'r gwrandawiad gael ei gynnal yn Gymraeg yn rhoi gwybod i’r Gyfadran/yr Ysgol, wrth dderbyn dyddiad y gwrandawiad, er mwyn i Swyddfa Iaith Gymraeg y Brifysgol drefnu gwasanaeth cyfieithu. Darperir gwasanaethau o’r fath am ddim i’r myfyriwr.
Fel arfer, byddai'r cyfweliad yn cynnwys dau aelod o staff, fel arfer y Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf ac un arall. Gall yr ail aelod o staff fod yn Ail Swyddog Uniondeb Academaidd neu’n aelod arall o staff academaidd. Rhaid cadw cofnod o'r cyfarfod; gallai hyn fod ar ffurf cofnodion ysgrifenedig a/neu recordiad clywedol/cyfryngol.Yn ôl disgresiwn y Gyfadran/yr Ysgol, gellir enwebu trydydd aelod o staff er mwyn cofnodi/trawsgrifio'r cyfarfod.
Caiff cyfarfodydd eu cynnal yn electronig dros Zoom/fideo-gynadledda fel arfer, a disgwylir i bawb alluogi eu gwe-gamera.
Dylid rhoi copi o'r dystiolaeth i'r myfyriwr ac fel arfer bydd y dystiolaeth hon ar ffurf copi o’r traethawd gyda nodiadau arno a/neu’r adroddiad Turnitin, ffynonellau etc.
Mewn achosion o gydgynllwynio, dylid anfon at fyfyrwyr gopïau o'r holl waith sy'n destun ymchwiliad, neu ddarnau fel y bo'n berthnasol ac unrhyw dystiolaeth wedi'i chyflwyno gan y myfyriwr arall/myfyrwyr eraill cyn y cyfweliad.
3.9.3
Cylch gorchwyl y cyfweliad fydd:
- Ystyried y dystiolaeth a gyflwynwyd ynghylch yr honiad o gamymddygiad academaidd;
- Gwneud argymhelliad ynghylch canlyniad yr achos.
Mewn achosion lle bydd yr Ail Swyddog Uniondeb Academaidd yn bresennol yn y cyfweliad, bydd y cylch gorchwyl yn cynnwys:
- Penderfynu a yw’r honiad wedi cael ei gadarnhau;
- Pennu, mewn achosion priodol, y gosb y dylid ei rhoi.
3.9.4
Bydd y weithdrefn yn ystod y cyfweliad fel a ganlyn:
Bydd y Swyddog Uniondeb Academaidd yn:
- Cyflwyno ei hun ac unrhyw aelodau staff eraill i'r myfyriwr;
- Dweud wrth y myfyriwr y bydd ef a'r ail aelod o staff yn cwestiynu'r myfyriwr, gan alw tystion a chyflwyno tystiolaeth fel y bo'n briodol yn eu tyb nhw;
- Amlinellu diben y cyfweliad a'r canlyniadau posib;
- Rhoi cyfle i'r myfyriwr a/neu ei gynrychiolydd ymateb i'r cyhuddiad ac amlinellu ei achos;
- Rhoi'r cyfle i'r myfyriwr gyflwyno unrhyw dystiolaeth sydd ganddo, er enghraifft drafftiau, ffynonellau, etc.;
- Asesu dealltwriaeth y myfyriwr o uniondeb academaidd a chamymddygiad academaidd;
- Pan fo'n briodol, gofyn i'r myfyriwr a yw'n dymuno cynnig unrhyw amgylchiadau lliniarol ac atgoffa'r myfyriwr, pan allai fod wedi adrodd am amgylchiadau o'r fath wrth y Gyfadran/yr Ysgol, cyn gwneud penderfyniad, ni ellir cyfeirio at yr amgylchiadau hynny'n hwyrach fel rheswm dros adolygiad;
- Darparu gwybodaeth i'r myfyriwr ynghylch y llinell amser ar gyfer ei benderfyniad a'r hawl i apelio yn erbyn y penderfyniad hwnnw;
- Pan fo'n briodol, cyfeirio'r myfyriwr at ffynonellau cymorth a chefnogaeth ychwanegol, er enghraifft, y Tiwtor Personol, y llyfrgellydd pwnc neu'r Ganolfan Llwyddiant Academaidd;
- Cadw cofnod o'r cyfarfod.
3.9.5
Nid oes rhaid i Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf y Gyfadran/yr Ysgol ystyried bwriad mewn perthynas â chyhuddiad o gamymddygiad academaidd - ni ellir amddiffyn achos drwy ddweud bod y tramgwydd wedi’i gyflawni’n anfwriadol neu drwy gamgymeriad. Fodd bynnag, gall y myfyriwr gyflwyno amgylchiadau o’r fath fel amgylchiadau lliniarol mewn perthynas â’r gosb a bennir.
3.9.6
Ar ôl ystyried y dystiolaeth ac unrhyw ymateb a ddarperir gan y myfyriwr, bydd y Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf yn cyfeirio'r achos, yr holl dystiolaeth berthnasol, yr ymateb ysgrifenedig a gafwyd gan y myfyriwr ac unrhyw nodiadau o unrhyw gyfarfod a gynhaliwyd gyda'r myfyriwr i'r Ail Swyddog Uniondeb Academaidd ynghyd â'i argymhelliad o ran penderfyniad yr achos gan ddefnyddio'r ffurflen Adrodd am Achos gan y Gwasanaethau Addysg.
3.10 Cam Pump - cadarnhau’r achos
Bydd Ail Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/yr Ysgol yn ystyried y ddogfennaeth a'r argymhelliad a dderbyniwyd gan y Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf ac yna bydd yn penderfynu a yw'r honiad o gamymddygiad academaidd wedi'i gadarnhau yn ôl y dystiolaeth a dderbyniwyd. Bydd baich y profi (sef y ddyletswydd i brofi’r honiad) ar y Gyfadran/yr Ysgol, a dylai safon y prawf fod ar bwysau tebygolrwydd: caiff ffaith ei chadarnhau os yw’n fwy tebygol ei bod wedi digwydd na pheidio.
Nid oes rhaid i'r Ail Swyddog Uniondeb Academaidd ystyried bwriad mewn perthynas â chyhuddiad o gamymddygiad academaidd - ni ellir amddiffyn achos drwy ddweud bod y tramgwydd wedi’i gyflawni’n anfwriadol neu drwy gamgymeriad. Fodd bynnag, gall y myfyriwr gyflwyno amgylchiadau o’r fath fel amgylchiadau lliniarol mewn perthynas â’r gosb a bennir.
Pan na fydd safon y prawf yn cael ei bodloni, dylid diystyru'r achos a chaiff y myfyriwr ei hysbysu am hyn yn ysgrifenedig.
Mewn achosion lle teimlir mai achos o arfer academaidd gwael yw hwn yn hytrach na chamymddygiad academaidd, ymdrinnir â'r achos yn unol â 3.6.
Os bydd yr Ail Swyddog Uniondeb Academaidd yn canfod bod honiad o gamymddygiad academaidd wedi'i gadarnhau, yna bydd yn penderfynu ar y gosb sydd i'w rhoi yn unol â Cham Chwech isod.
3.11 Cam Chwech - Achosion ar lefel y Gyfadran/yr Ysgol - pennu cosbau
Er mwyn sicrhau cysondeb yn y defnydd o gosbau, mae’r Brifysgol yn rhoi cyfarwyddyd ar gosbau arferol yn y Côd Ymarfer ar Arfer Annheg.
Yn ogystal â'r canllawiau hyn, mewn achosion o ddysgu annibynnol gan gyfarwyddyd cyrsiau ôl-raddedig a addysgir ac ail dramgwydd/tramgwydd bellach, dylai'r Ail Swyddog Uniondeb Academaidd gysylltu â'r Gwasanaethau Addysg i gadarnhau'r gosb arfaethedig. Dylid anfon copi o'r Adroddiad drafft am yr achos a dogfennaeth yr achos i'r Gwasanaethau Addysg ynghyd â manylion y gosb arfaethedig. Ni ddylai'r myfyriwr gael ei hysbysu am y gosb nes bod hon wedi cael ei chadarnhau gan y Gwasanaethau Addysg.
Dylai’r Ail Swyddog Uniondeb Academaidd gyfeirio at Gôd Ymarfer y Brifysgol ar Gamymddygiad Academaidd a gall ymgynghori â chydweithwyr wrth bennu cosb.
Bydd yr Ail Swyddog Uniondeb Academaidd hefyd yn ystyried y materion canlynol:
- Difrifoldeb y drosedd;
- Goblygiadau'r gosb i’r myfyriwr;
- Hanes yr achos;
- Cofnod academaidd yr ymgeisydd (gan gynnwys tramgwyddau blaenorol a brofwyd);
- Bwriad;
- Unrhyw amgylchiadau lliniarol a ddygwyd i'w sylw wrth bennu'r gosb.
Dylai’r Ail Swyddog Uniondeb Academaidd fod yn sicr bod gan unrhyw amgylchiadau lliniarol gysylltiad uniongyrchol â’r achos ac, yn benodol, eu bod wedi dylanwadu ar weithredoedd y myfyriwr neu fyfyrwyr dan sylw. Rhaid i ymgeiswyr sy'n cyflwyno amgylchiadau lliniarol ddarparu tystiolaeth i gefnogi'r amgylchiadau a darparu eglurdeb ar eu heffeithiau. Pan allai'r ymgeisydd fod wedi rhoi gwybod am amgylchiadau o'r fath i’r Gyfadran/yr Ysgol, cyn i’r penderfyniad gael ei wneud, ni ellir cyfeirio at yr amgylchiadau hynny yn ddiweddarach fel rheswm dros gynnal adolygiad.
Caiff yr Ail Swyddog Uniondeb Academaidd osod un o'r cosbau canlynol:
Tramgwyddau asesu modiwlau a addysgir:
3.11.1
Rhoi cerydd ysgrifenedig i’r ymgeisydd ac anwybyddu’r testun wrth farcio, gan roi marc is.
3.11.2
Canslo marciau’r ymgeisydd am yr aseiniad.
3.11.3
Canslo marc(iau) yr ymgeisydd am y gydran(nau) o'r modiwl.
3.11.4
Canslo marc yr ymgeisydd am y modiwl dan sylw.
3.11.5
Canslo marciau’r ymgeisydd ym mhob un o’r modiwlau ar gyfer y lefel astudio benodol.
Tramgwyddau Traethodau Estynedig:
3.11.6
Methu traethawd hir, gyda'r hawl i ailgyflwyno.
3.11.7
Methu traethawd hir, heb yr hawl i ailgyflwyno.
Y Bwrdd Dilyniant a Dyfarniadau perthnasol fydd yn penderfynu a ganiateir i'r myfyriwr ailgyflwyno'r gwaith neu ailsefyll yr asesiad, yn unol â rheoliadau asesu'r rhaglen. Fodd bynnag, yn sgîl amgylchiadau esgusodol myfyriwr, gall Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/yr Ysgol gyflwyno argymhelliad gerbron y Bwrdd Dilyniant a Dyfarniadau mewn perthynas ag ail-wneud y gwaith. Mewn achosion o'r fath, Cadeirydd y Bwrdd Dilyniant a Dyfarniadau fydd â'r awdurdod i dderbyn neu wrthod argymhelliad.
3.12 Adroddiad achos
Bydd Swyddog(ion) Uniondeb Academaidd y Gyfadran/yr Ysgol yn drafftio adroddiad ar bob achos yn nodi a yw'r honiad wedi'i brofi, unrhyw gosb a osodwyd a'r rhesymau dros y penderfyniadau a wnaed (bydd templed ar gael gan y Gwasanaethau Addysg). Caiff yr adroddiad, ynghyd â chopi o'r llythyr, ei anfon at y Gwasanaethau Addysg lle cedwir cofnod parhaol. Gellir ystyried yr adroddiad mewn achosion o adolygiadau terfynol. Bydd y Gyfadran/yr Ysgol hefyd yn anfon copi o'r adroddiad at y myfyriwr (gweler 3.19 isod).
3.13 Hysbysu’r myfyriwr
Dylai'r Gyfadran/yr Ysgol roi gwybod i'r myfyriwr yn ysgrifenedig p'un a yw'r honiad wedi cael ei gadarnhau ac unrhyw gosb a weithredir (mae templed ar gael o'r Gwasanaethau Addysg). Dylid rhoi copi o'r adroddiad ar yr achos i'r myfyriwr hefyd.
Hysbysir y myfyriwr hefyd am weithdrefnau Adolygiad Terfynol y Brifysgol. Fodd bynnag, dylai myfyrwyr nodi y gallai adolygiad terfynol o'r canlyniad arwain at gosb fwy llym yn cael ei gosod (e.e. os caiff y canlyniad presennol ei ganslo a bod yr achos yn cael ei gyfeirio er mwyn cael penderfyniad newydd). Anfonir copi o'r llythyr i'r Gwasanaethau Addysg.
Pan fo honiad wedi ei gadarnhau, a phan fo’r Gyfadran/yr Ysgol yn pryderu y gall hyn effeithio ar addasrwydd y myfyriwr i ymarfer, gellir cyfeirio’r achos hefyd at y Dirprwy Is-ganghellor a Deon Gweithredol (neu ei enwebai) yn unol â Rheoliadau'r Brifysgol ynghylch Addasrwydd i Ymarfer.
Pan gadarnhawyd honiad ac mae'r myfyriwr eisoes wedi'i gofrestru gyda chorff proffesiynol, statudol neu reoleiddiol (er enghraifft, cofrestru gyda'r Cyngor Meddygol Cyffredinol), mae'r myfyriwr yn gyfrifol am hysbysu'r corff proffesiynol o ganlyniad y Pwyllgor Ymchwilio.
3.14 Arolwg o gosbau
Er mwyn sicrhau cysondeb, gall y Gwasanaethau Addysg gynnal arolwg o'r cosbau ac adrodd am unrhyw ganfyddiadau i'r pwyllgor priodol yn y Brifysgol.