Diffinnir llên-ladrad fel defnyddio, heb ei gydnabod, gwaith rhywun arall gan ei gyflwyno i'w asesu fel petai'n waith y myfyriwr; er enghraifft trwy gopïo neu aralleirio heb gydnabod y ffynhonnell. Llên-ladrad yw hwn boed yn fwriadol neu’n anfwriadol.
Dyma rai enghreifftiau:
- Defnyddio dyfyniad o waith cyhoeddedig neu anghyhoeddedig unigolyn arall heb nodi'n glir ei fod yn ddyfyniad drwy ei roi mewn dyfynodau a’i gydnabod;
- Crynhoi syniadau, barn, ffigurau, meddalwedd neu ddiagramau person arall heb gyfeirio at y person hwnnw yn y testun ac at y ffynhonnell yn y llyfryddiaeth mewn modd priodol;
- Defnyddio gwasanaethau asiantaethau ‘rhith-ysgrifennu’ (boed am dâl neu fel arall) wrth baratoi gwaith i’w asesu
- Defnyddio deunydd wedi ei lawrlwytho o’r Rhyngrwyd heb ei gydnabod;
- Cyflwyno gwaith myfyriwr arall fel ei waith ei hun.
Nid yw'r rhestr enghreifftiau'n gynhwysfawr. Ni chydnabyddir hunan-lên-ladrad yn rheoliadau Prifysgol Abertawe. Disgwylir i Gyfadrannau/Ysgolion sicrhau nad yw dyluniad rhaglenni, modiwlau neu asesiadau'n rhoi cyfle i fyfyrwyr gyflwyno'r un gwaith ddwywaith. Ar ben hynny, dylai Cyfadrannau/Ysgolion hysbysu myfyrwyr na chânt gyflwyno gwaith, neu ran o waith, fwy nag unwaith. Dylid cynnwys datganiad i'r perwyl hwn ar y ffurflen cyflwyno gwaith cwrs. Os bydd myfyriwr wedi cyflawni hunan-lên-ladrad, bydd y Gyfadran/Ysgol yn marcio'r gwaith yn unol â'r meini prawf arferol ar gyfer marcio. Diffinnir cydgynllwynio fel dau neu fwy o fyfyrwyr yn cydweithio heb awdurdod ymlaen llaw er mwyn cael mantais annheg ac i lunio'r un gwaith, neu waith tebyg, gan gyflwyno'r gwaith hwn fel eu gwaith eu hunain fel unigolion.
Mae enghreifftiau'n cynnwys:
- Dau neu fwy o fyfyrwyr yn cydweithio i ddatblygu data neu ddeunydd arall heb ganiatâd ymlaen llaw. Wedyn, byddai'r gwaith yn cael ei gyflwyno i'w asesu heb gydnabod awdur neu awduron y gwaith.
- Rhannu data, deunydd neu waith cwrs â myfyriwr arall ac wedyn ei gyflwyno i'w asesu heb yn wybod i'r awdur neu’r awduron, neu heb eu cydsyniad.
Comisiynu gwaith, sef talu am, neu drefnu, i rywun arall lunio darn o waith, p'un a yw hyn wedyn yn cael ei gyflwyno i'w asesu fel gwaith y myfyriwr ei hun ai peidio.
Mae enghreifftiau'n cynnwys:
- Comisiynu traethawd sydd i'w ysgrifennu gan unigolyn arall.
- Lawrlwytho deunydd o wefannau cyfnewid traethodau.
- Talu rhywun arall i gasglu, trin neu ddehongli data, lle mae hyn yn ofyniad fel rhan o astudiaethau'r myfyriwr.
Gall Comisiynu gwaith hefyd gynnwys cyflwyno'r gwaith a gomisiynwyd fel pe bai'n waith y myfyriwr ei hun ar gyfer asesiad. Mae enghreifftiau'nn cynnwys:
- Prynu deunydd o wefan neu o unigolyn arall ac yna cyflwyno'r gwaith hwnnw i'w asesu fel petai'n waith y myfyriwr.
- Talu i rywun arall ysgrifennu gwaith cwrs ac yna cyflwyno'r gwaith hwnnw i'w asesu fel petai'n waith y myfyriwr.
- Talu i rywun arall ysgrifennu gwaith cwrs drafft ac yna cyflwyno'r gwaith hwnnw i oruchwyliwr i graffu arno a rhoi adborth.
Nid yw'r rhestr hon yn gynhwysfawr. Mae ffugio canlyniadau gwaith labordy, gwaith maes, neu unrhyw fathau eraill o gasglu a dadansoddi data yn gamymddygiad academaidd hefyd.
3.1
Arholiadau Llafar Uniondeb Academaidd fel ffordd o Ddarganfod Camymddygiad Academaidd heb fod o dan amodau arholiad ar lefel yr Gyfadran/Ysgol
3.1.1
Mewn achosion lle mae gan staff academaidd y Gyfadran/Ysgol, Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/Ysgol a/neu'r Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd bryderon ynghylch p'un a yw darn o waith cwrs, neu unrhyw waith a gwblhawyd heb fod o dan amodau arholiad, a gyflwynwyd gan fyfyriwr yn ei waith ei hun, gall y Gyfadran/Ysgol wahodd y myfyriwr i ddod i arholiad llafar uniondeb academaidd. Diben yr arholiad llafar uniondeb academaidd yw profi dealltwriaeth y myfyriwr o’r gwaith y mae wedi’i gyflwyno, a rhoi’r cyfle i’r myfyriwr ddangos mai ei waith ef ei hun yw’r gwaith, cyn unrhyw achosion o gamymddwyn academaidd.
3.1.2
Ni ddylid hysbysu'r myfyriwr yn ysgrifenedig llai na dau ddiwrnod am yr arholiad llafar uniondeb academaidd. Rhaid defnyddio templed safonol a fydd ar gael o’r Gwasanaethau Academaidd. Gall myfyriwr ddod â chyfaill neu gynrychiolydd o Ganolfan Cyngor a Chymorth Undeb y Myfyrwyr, a bydd manylion cyswllt ar gyfer y Ganolfan Cyngor wedi’u cynnwys yn y llythyr. Fodd bynnag, ni fydd modd i unigolyn o’r fath sy’n dod gyda’r myfyriwr ymateb i unrhyw gwestiynau ar ran y myfyriwr. Cynghorir y myfyriwr i ddod â thystiolaeth o waith paratoi sy’n ymwneud â’r gwaith a gyflwynwyd, megis copïau drafft, ffynonellau, adborth. Os yw myfyriwr wedi cael unrhyw gefnogaeth gan drydydd parti gyda’i waith (e.e. prawf-ddarllenydd), fe’i cynghorir i ddod â’r copi gwreiddiol nas diwygiwyd gydag ef i helpu’r panel wrth asesu i ba raddau mae’r diwygiadau wedi effeithio ar ansawdd y gwaith. Mewn achosion lle nad oes modd i’r myfyriwr ddod i arholiad llafar yn gorfforol, hynny yw, pan fo dyddiad yr arholiad llafar y tu hwnt i ddyddiadau’r tymor, bydd modd i fyfyriwr wneud cais bod yr arholiad llafar yn cael ei gynnal yn electronig (e.e. drwy Skype/Zoom fideo gynhadledd). Bydd disgwyl i bob parti alluogi eu gwe-gamera.
3.1.3
Fel rheol, byddai proses arholiad llafar yn cynnwys Panel o 2 aelod o Staff academaidd o leiaf - Cadeirydd ac Arbenigydd pwnc gan amlaf (arweinydd y modiwl neu farciwr y modiwl fel arfer). Ni ddylai’r Panel gynnwys unrhyw Swyddogion Uniondeb Academaidd o’r Gyfadran/Ysgol sydd wedi bod yn rhan, neu a fydd yn rhan o’r achos penodol. Rhaid cadw cofnod o'r arholiad llafar; gall hyn fod ar ffurf cofnodion ysgrifenedig a/neu recordiad sain/cyfryngau. Yn ôl disgresiwn yr Gyfadran/Ysgol, gellir enwebu trydydd aelod o staff er mwyn cofnodi/trawsgrifio'r arholiad llafar.
3.1.4
Dyma fydd cylch gorchwyl Panel yr Arholiad Llafar:
• Profi dealltwriaeth y myfyriwr o’r gwaith a gyflwynwyd ganddo
• Rhoi’r cyfle i’r myfyriwr ddangos mai ei waith ef ei hun yw’r gwaith, cyn unrhyw achosion o gamymddwyn academaidd.
3.1.5
Bydd y weithdrefn yn ystod cyfarfod yr arholiad llafar fel a ganlyn:
• Bydd y Cadeirydd yn gofyn i bob un sy’n cymryd rhan gyflwyno ei hun.
• Bydd y Cadeirydd yn nodi cylch gorchwyl y Panel i bob un sy’n cymryd rhan.
Gall y Panel holi cwestiynau sy’n ymwneud â’r gwaith megis y dull a ddefnyddiodd y myfyriwr i fynd at y gwaith, pa waith ymchwil a wnaed, pa ffynonellau a ddefnyddiwyd a sut y dewiswyd y rhain, beth yw cysyniadau allweddol y gwaith, sut cafodd syniadau/dadleuon/data eu creu ac ati. Hefyd gellir gofyn i’r myfyriwr esbonio datganiadau neu ddamcaniaethau penodol, neu dermau a ddefnyddiwyd yn ei waith. Hefyd gellir gofyn i’r myfyriwr a gafodd unrhyw gymorth neu help gan unrhyw drydydd parti.
3.1.6
Dylid rhoi’r cyfle i’r myfyriwr ddangos mai ei waith ef ei hun ydyw, gan gynnwys y cyfle i gyflwyno unrhyw dystiolaeth sydd ganddo megis drafftiau, ffynonellau ac ati.
3.1.7
Lle bo'r myfyriwr yn methu â dod i'r arholiad llafar cywirdeb academaidd heb reswm digonol, gall Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/Ysgol a/neu'r Pwyllgor Ymholi Camymddygiad Academaidd ddod i gasgliad o ran methiant y myfyriwr i fynychu.
3.1.8
Ar ôl yr arholiad llafar cywirdeb academaidd, bydd y Cadeirydd yn paratoi adroddiad yn nodi ei farn ynghylch dealltwriaeth y myfyriwr am y gwaith a gyflwynwyd ganddo, a’r rhesymau dros ei farn.
3.1.9
Os yw’r Panel, ar sail barn academaidd y staff dan sylw, yn penderfynu nad yw’r myfyriwr wedi dangos mai ei waith ef ei hun yw’r asesiad, yna bydd y Cadeirydd yn rhoi copi o’r adroddiad a recordiad/trawsgrifiad o’r arholiad llafar i Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/Ysgol neu’r Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd (fel y bo’n briodol). Bydd hyn yn ychwanegol at y gwaith papur ategol arferol sy’n ymwneud â’r achos - fel rheol o fewn 5 niwrnod gwaith o ddyddiad arholiad llafar cywirdeb academaidd y myfyriwr (yn unol â 3.4 isod).
Os yw’r Panel yn penderfynu, ar sail barn academaidd y staff dan sylw, fod y myfyriwr wedi dangos mai ei waith ef ei hun yw’r asesiad, bydd y Cadeirydd yn rhoi gwybod i Arweinydd/Marciwr y Modiwl y dylid marcio’r gwaith yn unol â’r meini prawf asesu arferol ar gyfer y modiwl. Rhoddir gwybod i’r myfyriwr am hyn yn ysgrifenedig, ac ni chymerir unrhyw gamau gweithredu pellach.
3.2 Ymchwilio i gamymddwyn academaidd heb fod o dan amodau arholiad ar lefel y Gyfadran/Ysgol (gan eithrio modiwlau dysgu annibynnol dan gyfarwyddyd ar gyfer Gradd Meistr a Addysgir a Thraethodau Ymchwil)
Bydd pob Cyfadran/Ysgol yn penodi o leiaf 2 Swyddog Uniondeb Academaidd i ymdrin ag achosion (tramgwydd cyntaf) ar lefel y Gyfadran/Ysgol. Ym mhob achos, bydd un Swyddog Uniondeb Academaidd yn ymgymryd â'r ymchwiliad gan wneud argymhelliad ar yr achos. Bydd ail Swyddog Academaidd yn gyfrifol am gadarnhau a gyflawnwyd tramgwydd, ac am osod cosb. Y Gyfadran/Ysgol fydd yn gyfrifol am rannu'r dyletswyddau; fodd bynnag, cyfrifoldeb Swyddogion Uniondeb Academaidd y Gyfadran/Ysgol yw sicrhau bod pob aelod o staff yn ymwybodol o'r broses.
Mewn achosion lle amheuir camymddwyn academaidd mewn gwaith a gwblhawyd heb fod o dan amodau arholiad (ac eithrio modiwlau dysgu annibynnol dan gyfarwyddyd ar gyfer Gradd Meistr a Addysgir a Thraethodau Ymchwil), disgwylir i Gyfadrannau/Ysgolionolegau ddilyn y camau a restrir isod. Bydd baich y profi (sef y ddyletswydd i brofi’r honiad) ar y Gyfadran/Ysgol, a dylai safon y prawf fod ar bwysau tebygolrwydd: sefydlir ffaith os yw’n fwy tebygol o fod wedi digwydd na pheidio. Dylid trin achosion sy'n ymwneud â modiwlau dysgu annibynnol dan gyfarwyddyd ar gyfer Gradd Meistr a Addysgir a Thraethodau Ymchwil yn unol ag adran 6.0.
Mewn achosion lle amheuir camymddwyn academaidd mewn gwaith a gwblhawyd heb fod o dan amodau arholiad (ac eithrio modiwlau dysgu annibynnol dan gyfarwyddyd ar gyfer Gradd Meistr a Addysgir a Thraethodau Ymchwil), disgwylir i Gyfadrannau/Ysgolionolegau ddilyn y camau a restrir isod. Bydd baich y profi (sef y ddyletswydd i brofi’r honiad) ar y Gyfadran/Ysgol, a dylai safon y prawf fod ar bwysau tebygolrwydd: sefydlir ffaith os yw’n fwy tebygol o fod wedi digwydd na pheidio. Dylid trin achosion sy'n ymwneud â modiwlau dysgu annibynnol dan gyfarwyddyd ar gyfer Gradd Meistr a Addysgir a Thraethodau Ymchwil yn unol ag adran 6.0.
3.3
Gweithdrefn ar gyfer ymchwilio i achosion o gamymddwyn academaidd heb fod o dan amodau arholiad, ar Lefel y Gyfadran/Ysgol a phenderfynu arnynt
3.4
Cam Un – adroddiad i Swyddog Uniondeb Academaidd cyntaf y Gyfadran/Ysgol
Os yw aelod o staff o’r farn, neu’n amau, bod camymddwyn academaidd wedi digwydd mewn perthynas â gwaith a gyflwynwyd yn ddarn o waith cwrs, neu unrhyw waith a gwblhawyd heb fod o dan amodau arholiad (heblaw am yr elfen dysgu annibynnol dan gyfarwyddyd mewn rhaglenni ôl-raddedig a addysgir a thraethodau ymchwil) bydd yn rhoi gwybod i Swyddog Uniondeb Academaidd cyntaf y Gyfadran/Ysgol mewn ysgrifen neu drwy e-bost am y mater, gan ddarparu unrhyw dystiolaeth berthnasol, fel arfer o fewn pum niwrnod gwaith er mwyn ystyried gwaith y myfyriwr neu arholiad llafar Uniondeb academaidd y myfyriwr.
Gall yr aelod o staff (neu ei gydweithiwr) fynnu bod y myfyriwr yn dod i arholiad llafar Uniondeb academaidd ermwyn profi dealltwriaeth y myfyriwr am y gwaith a gyflwynwyd, cyn adrodd y mater i Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf y Gyfadran/Ysgol/Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd yn unol â 3.1 uchod.
3.5 Cam Dau – sefydlu achos Prima Facie
Yn gyntaf oll, bydd Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf y Gyfadran/Ysgol neu ei enwebai yn penderfynu a oes achos prima facie o gamymddwyn academaidd, gan ystyried y dogfennau a'r dystiolaeth a, lle bo angen, trwy drafod â'r myfyriwr dan sylw.
Gall y Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf wneud cais bod yr aelod o staff academaidd yn cynnal arholiad llafar cywirdeb academaidd er mwyn profi dealltwriaeth y myfyriwr am y gwaith a gyflwynwyd, yn unol â 3.1 uchod.
Caiff achosion sy'n ymwneud â myfyrwyr y Gyfadran/Ysgol, Prifysgol Abertawe ar raglenni integredig eu trin gan y Gyfadran/Ysgol Academaidd yn unol â rheoliadau 3.3 i 3.12.
Mewn achosion sy'n ymwneud â myfyriwr/myfyrwyr o'r Gyfadran/Ysgol, Prifysgol Abertawe yn unig ar raglenni nad ydynt yn integredig, dylid cyfeirio'r achos at y Gyfadran/Ysgol, Prifysgol Abertawe.
Os nad oes achos prima facie o gamymddwyn academaidd, dylid rhoi gwybod i'r myfyriwr ac ni chaiff unrhyw gamau gweithredu ffurfiol pellach eu cymryd. Fodd bynnag, lle bo'r Swyddog Uniondeb Academaidd yn penderfynu bod y gwaith wedi’i gyfeirnodi’n wael, dylid cyfeirio'r myfyriwr am gyngor a chanllawiau ar gyfeirnodi cywir (gall hyn gynnwys ei gyfeirio at ei diwtor personol, at y llyfrgellydd pwnc neu at y Ganolfan Llwyddiant Academaidd). Ar ôl iddo gwrdd â'i diwtor neu ei lyfrgellydd pwnc, bydd gofyn i'r myfyriwr lofnodi datganiad yn cadarnhau ei fod wedi derbyn cyngor a'i fod yn deall arferion cyfeirnodi.
3.6 Cam Tri – Penderfynu a gaiff achos ei drin gan y Gyfadran/Ysgol neu gan y Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd/ Pwyllgor Ymholi
Os yw Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf y Gyfadran/Ysgol yn penderfynu bod achos prima facie o gamymddwyn academaidd, yna bydd yn penderfynu a oes modd clywed yr achos ar lefel y Coleg ynteu a ddylid ei gyfeirio at y Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd.
Bydd Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/Ysgol yn cysylltu â'r Gwasanaethau Academaidd i egluro a yw'r myfyriwr wedi tramgwyddo'n academaidd o'r blaen. Dim ond honiadau cyntaf o natur lai difrifol y gellir eu pennu ar lefel y Gyfadran/Ysgol. Rhaid cyfeirio unrhyw honiad sy'n codi ar ôl i un tramgwydd gael ei gadarnhau at sylw'r Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd.
Dylai Cyfadrannau/Ysgolion hefyd archwilio unrhyw waith arall a gyflwynwyd o'r blaen gan y myfyriwr, (gan gynnwys gwaith a gyflwynwyd mewn Cyfadrannau/Ysgolion neu feysydd pwnc eraill lle y mae’r myfyriwr wedi dilyn modiwlau), am enghreifftiau posibl eraill o gamymddwyn academaidd).
Lle y ceir tystiolaeth ychwanegol o gamymddwyn academaidd neu os yw’r Gyfadran/Ysgol yn teimlo bod yr achos yn ddifrifol ei natur (er enghraifft, mae rhan sylweddol o’r aseiniad wedi ei lên-ladrata), dylai Swyddog Uniondeb Academaidd Cyntaf y Gyfadran/Ysgol ystyried y canlynol wrth benderfynu p'un a fyddai'n fwy priodol ymdrin â'r achos ar lefel y Gyfadran/Ysgol (yn unol â Chamau Pedwar i Chwech isod), neu gyfeirio'r achos at y Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd:
- pwysiad y gwaith cwrs o fewn y modiwl;
- nifer y darnau o waith yr effeithiwyd arnynt;
- difrifoldeb y drosedd;
- cyfanswm nifer y credydau yr effeithiwyd arnynt;
- lefel yr astudiaeth.
Yn gyntaf oll, dylai'r Swyddog Uniondeb Academaidd ystyried y cyfarwyddyd a geir yng Nghôd Ymarfer y Brifysgol ar Gamymddwyn Academaidd, ond caiff geisio cyngor ychwanegol oddi wrth Wasanaethau Academaidd neu'r Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd i benderfynu a ddylai'r Gyfadran/Ysgol drin yr achos, neu a ddylid ei gyfeirio at sylw Pwyllgor Ymholi'r Brifysgol.
Yn achos ail dramgwydd, neu honiad o ail dramgwydd (lle cafwyd y myfyriwr yn euog o dramgwydd camymddwyn academaidd yn y gorffennol), ac mewn achosion a gyfeirir gan Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/Ysgol, Dim ond honiadau cyntaf o natur lai difrifol y gellir gwneud penderfyniad arnynt ar lefel y Gyfadran/Ysgol.
Dylai Swyddog Uniondeb Academaidd y Gyfadran/Ysgol hysbysu'r Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd, a fydd yn adolygu'r achos ar sail y dystiolaeth a ddarperir ac, yn unol â'r arweiniad a geir yn y Côd Ymarfer ar gyfer ymdrin ag achosion o gamymddygiad academaidd, a fydd yn penderfynu a ddylid:
- cyfeirio'r achos yn ôl i'r Gyfadran/Ysgol a gofyn y dylid ymdrin â'r myfyriwr yn unol â 3.7 isod, gyda'r gofyniad i ymdrin â'r achos drwy gyfweliad â'r myfyriwr
- cyfeirio'r achos i'r Gwasanaethau Academaidd a gofyn am sefydlu un o Bwyllgorau Ymchwilio'r Brifysgol i ystyried yr achos (gweler rheoliad 9).
Camymddwyn Academaidd yn ymwneud â deunydd a brynwyd oddi wrth wefan, banc traethodau, neu asiantaeth arall.
Nid ymdrinnir ag achosion o’r fath ar lefel y Gyfadran/Ysgol, a dylid eu cyfeirio at sylw'r Cyfarwyddwr Uniondeb Academaidd (gweler rheoliad 5.0).