Profedigaeth a Cholled

Y teimladau y gallech eu profi

Mae profiad galar yn wahanol i bawb. Does dim 'un' ffordd o deimlo ar unrhyw adeg benodol. Efallai y byddai'n ddefnyddiol i chi edrych ar gyfnodau galar isod. Cofiwch na fydd pawb yn profi'r teimladau hyn fel cyfnodau ar wahân. Efallai y byddwch yn teimlo mwy nag un peth ar y tro.

Beth y gallwch ei deimlo

• Sioc - mae'n arferol bod yn ddideimlad a heb lawer o ymateb wrth glywed y newyddion am y tro cyntaf.
• Tristwch - gallwch deimlo'n drist iawn a llefain llawer. Mae hwn yn adwaith gwbl naturiol. Mae hefyd yn naturiol i rai pobl lefain braidd dim.
• Blinder - gall galar wneud i chi deimlo’n wedi blino'n lân, yn feddyliol ac yn gorfforol.
• Dicter - Gall rhai pobl deimlo mor grac bod rhywun wedi marw gan, o bosib, chwilio am rywun i roi'r bai arno am eu colled.
• Euogrwydd - mae'n gyffredin i rai pobl deimlo'n euog ar ôl iddynt golli rhywun. Gallant deimlo y dylent fod wedi gwneud rhagor i atal y farwolaeth neu efallai eu bod yn teimlo'n euog am deimlo'n grac bod y person wedi'u gadael.
• Dryswch - gallwch deimlo'n ddryslyd iawn ac yn bell eich meddwl. Er enghraifft, gallwch golli pethau ac anghofio apwyntiadau.

Camau Galaru

• Derbyn bod eich colled yn wir
• Profi poen galar
• Addasu i fywyd heb y person sydd wedi marw
• Rhoi llai o egni emosiynol i alaru a'i roi i rywbeth newydd (mewn geiriau eraill, symud ymlaen)

Pethau i roi cynnig arnynt a allai eich helpu

Siarad â rhywun - dywedwch wrth rywun sut rydych yn teimlo. Efallai na fydd cyngor o angenrheidrwydd yn ddefnyddiol, ond gall siarad am eich teimladau fod o gymorth ynddo ei hun.

Pwy i siarad â nhw - i rai pobl, bydd siarad â'u ffrindiau ac aelodau'r teulu fod o'r cymorth mwyaf. Neu mae cynghorwyr profedigaeth ar gael trwy eich canolfan profedigaethau leol.

Siarad â'ch meddyg teulu - os ydych yn teimlo bod eich galar yn effeithio ar eich bywyd beunyddiol a bod hyn wedi para am gryn dipyn o amser, efallai y bydd yn ddefnyddiol siarad â'ch meddyg teulu. Bydd yn gallu archwilio'ch iechyd cyffredinol a'ch cyfeirio i gael cymorth ychwanegol.

Yfed llai o alcohol - gall rhai pobl ddibynnu ar alcohol i roi hwb i'w hwyliau wrth iddynt alaru.  Mae'n bwysig i beidio â defnyddio alcohol fel bagl emosiynol. Efallai y bydd hyn yn arwain at ddibyniaeth ar alcohol.

Ymarfer corff - gall ymarfer corff ysgafn a rheolaidd helpu i roi hwb naturiol i'ch hwyliau. Mae gadael y tŷ a bod yn yr awyr agored hefyd yn rhoi ymdeimlad o bwrpas i chi ac yn gwella'ch iechyd cyffredinol. Bydd eich iechyd cyffredinol hefyd yn gwella.

Gwneud rhywbeth ymarferol - defnyddiwch eich dwylo a chanolbwyntiwch ar grefft rydych yn ei mwynhau. Gwnewch deisen, cydiwch yn eich peiriant gwnïo, trwsiwch eich beic neu gallech hyd yn hyd beintio'ch ewinedd. Gall rhoi'r cyfryngau cymdeithasol o'r neilltu am ychydig oriau a gwneud rhywbeth ymarferol helpu i dawelu'ch meddyliau. Gall ymarfer ymwybyddiaeth ofalgar (bod yn y presennol) helpu i wella symptomau pryder ac iselder ysbryd.

Rhoi Gwybod i'r Brifysgol am eich Colled

Mae'n bwysig eich bod yn rhoi gwybod i staff gweinyddol eich coleg a'ch tiwtor personol am eich profedigaeth.  Yna byddant yn ymwybodol o'ch sefyllfa pe bai'n rhaid i chi fod yn absennol o unrhyw ddarlithoedd neu gyfarfodydd tiwtorial. Gallant roi cyngor i chi ar gyfer unrhyw bryderon sydd gennych chi am arholiadau neu asesiadau sydd ar y gorwel.

Amgylchiadau esgusodol a gohirio arholiadau

Gall y Brifysgol ystyried marwolaeth neu salwch difrifol ffrind neu berthynas agos fel amgylchiadau esgusodol a allai effeithio ar eich perfformiad. Mae hyn yn golygu efallai y gallwch gyflwyno cais i'ch coleg am amgylchiadau esgusodol ar gyfer asesiad neu gais i ohirio arholiadau.  Os caiff ei gymeradwyo gallwch dderbyn estyniad ar y dyddiad cyflwyno neu'r elfen goll.  Os caiff eich cais am ohiriad ei gymeradwyo gallwch sefyll eich arholiad heb gap yn ystod y cyfnod arholiadau nesaf. Mae'n rhaid cyflwyno ceisiadau i ohirio o leiaf 5 niwrnod gwaith cyn pob arholiad. Sylwer, byddai angen darparu dogfennau ategol priodol gyda phob cais er mwyn iddo gael ei ystyried. Yn achos profedigaeth, byddai hyn fel arfer yn golygu darparu copi o'r dystysgrif marwolaeth neu raglen yr angladd. Yn achos salwch difrifol, byddai angen darparu dogfennau meddygol perthnasol fel arfer.

Cefnogaeth o Fewn y Brifysgol

Gwasanaeth Gwrando 

Mae gwasanaeth gwrando Ffydd@BywydCampws yn cynnig clust i bawb – beth bynnag yw’ch crefydd, neu ddim crefydd. Cynhelir y sgyrsiau hyn dros y ffôn neu drwy alwad fideo, beth bynnag sy’n well gennych chi. Os hoffech chi siarad ag aelod penodol o’r tîm, nodwch yr enw wrth gysylltu. I gyrchu’r gwasanaeth hwn, e-bostiwch Listeningservice.campuslife@abertawe.ac.uk 

Tîm Gwybodaeth / Profiad Myfyrwyr y Gyfadran

Gallwch gysylltu â'r staff Gwybodaeth / Profiad Myfyrwyr yn eich cyfadran sy'n gallu cynnig cyngor ymarferol ac arweiniad a'ch cyfeirio i'r gwasanaethau priodol.
Hefyd gall y tîm drafod y broses amgylchiadau esgusodol â chi os bydd angen ichi ei defnyddio.
Gallwch ddod o hyd i restr ar ein gwefan o'r holl fanylion cyswllt ar gyfer staff Gwybodaeth / Profiad Myfyrwyr y Gyfadran.

Gallwch ddarllen rhagor am y broses amgylchiadau esgusodol yma.

Lles

Mae gwasanaeth Lles Prifysgol Abertawe yn cynnig arweiniad a chymorth iechyd meddwl a Chyflwr Sbectrwm Awtistiaeth (ASC) i fyfyrwyr: mae hyn yn cynnwys cymorth un i un gydag ymarferwyr iechyd meddwl ac awtistiaeth, mentoriaid a chynghorwyr, addasiadau academaidd ac adnoddau a chyrsiau hunan-gymorth. Gallwch chi weld yr ystod o gymorth sydd ar gael [yma]. Gallwch chi hefyd ofyn am gymorth drwy lenwi’r Ffurflen Cais am Gymorth Lles. Gallwch chi gysylltu â’r Gwasanaeth Lles drwy e-bostio wellbeingdisability@abertawe.ac.uk 

Cefnogaeth Allanol

Y Samariaid

Os oes angen gwybodaeth arnoch chi neu os ydych chi’n pryderu am rywbeth neu’n teimlo’n ypset neu’n ddryslyd, neu os hoffech chi siarad â rhywun, mae’r SAMARIAID yn cynnig cymorth emosiynol cyfrinachol, 24 awr y dydd. Cysylltwch â’r Samariaid drwy e-bost neu yn www.samaritans.org neu drwy ffonio (o’r Deyrnas Unedig) 08457 90 90 90 neu 116 123 oddi ar ffôn symudol.