Beth yw cydsyniad?

Mae angen cydsyniad ar gyfer nifer o bethau yn ein bywyd pob dydd.

Yn gyffredinol, cydsyniad yw cael caniatâd neu gymeradwyaeth ar gyfer rhywbeth cyn i chi fynd ati i'w wneud. Ar y dudalen hon, byddwn ni'n edrych ar sut mae cydsyniad yn berthnasol i berthnasoedd rhywiol, sut olwg sydd arno ac, yn bwysicaf oll, yr hyn nad yw cydsyniad.

Mae rhywun yn cydsynio i weithred rywiol os yw'n cytuno drwy ddewis ac os oes gan yr unigolyn y rhyddid a'r gallu i wneud y dewis hwnnw.

Os bydd rhywun yn dweud ‘na’ i unrhyw fath o weithred rywiol, nid yw’n cytuno i’r weithred.

Ond, os na fydd rhywun yn dweud ‘na’ yn uchel, nid yw hynny’n golygu’n awtomatig eu bod yn cytuno i’r weithred chwaith.

Rhaid bod cydsyniad...

Wedi'i roi o wirfodd

Ni ddylai neb deimlo dan bwysau, wedi'i orfodi neu wedi'i lywio i wneud unrhyw beth nad yw am ei wneud.

Yn wrthdroadwy

Mae cydsyniad bob amser yn wrthdroadwy, sy'n golygu y gall unigolyn gytuno i weithgaredd yn gynharach yn y dydd/yr wythnos neu hyd yn oed eiliadau/funudau ynghynt ac yna sylweddoli nad yw am gymryd rhan mwyach. Os bydd rhywun yn newid ei feddwl ac nad yw bellach eisiau cymryd rhan mewn gweithred rywiol, nid yw hynny'n golygu y dylid pwyso arno i fwrw ymlaen drwy wneud iddo deimlo'n ddrwg/yn euog. Dylid parchu ei benderfyniad i roi'r gorau iddi!

Ar sail gwybodaeth

Dylai cydsyniad bob amser fod ar sail gwybodaeth. Mae hyn yn golygu gwybod beth sy'n digwydd cyn, yn ystod ac ar ôl y weithred.

Yn frwdfrydig

Mae cydsyniad brwdfrydig yn golygu edrych ar frwdfrydedd yr 'ie'. Gall cydsyniad brwdfrydig ymddangos fel cadarnhau bod diddordeb ar y ddwy ochr cyn cychwyn gweithred rywiol ar lafar neu'n gorfforol ('Fyddet ti'n ei hoffi pe bawn i'n gwneud hyn?'), gwirio gyda'ch partner o bryd i'w gilydd ('Ydy hyn yn iawn?'), mynegi cysur a phleser yn barhaus (gwenu, nodio, gwneud cyswllt llygad) a dweud "ie" yn rhydd ac yn wirfoddol.

Yn benodo

Bod yn gadarn wrth osod ffiniau a bod yn glir am yr hyn y byddwch chi'n fodlon neu’n anfodlon cymryd rhan ynddo. Er enghraifft, gallai hyn olygu trafod yr hyn rydych chi'n ei hoffi, a fyddai'n well gennych gondomau neu ddefnyddio mathau eraill o atal cenhedlu etc.

Ni ellir rhoi cydsyniad pan:

fydd rhywun yn anymwybodol neu'n cysgu
Bydd rhywun o dan ddylanwad alcohol neu gyffuriau
Bydd rhywun dan bwysau neu'n cael ei orfodi i gymryd rhan mewn gweithred rywiol
Yn ôl y gyfraith, nid oes gan rywun o dan 16 oed y gallu i gydsynio i gael rhyw

Os nad ydych chi’n siŵr a yw cydsyniad wedi’i roi – dylech chi bob amser ofyn. Os ydych chi’n gweld neu’n amau nad yw rhywun yn hollol gyfforddus neu’n fodlon gyda’r hyn sy’n digwydd, dylech chi bob amser stopio.